نوار عصب – عضله
نوار عصب و عضله
نوار عصب-عضله همانطور که از نامش پیداست، نوعی بررسی تشخیصی برای پی‌بردن به عملکرد عصب‌های بدن است. انتقال پیام‌های بین مغز و دیگر اندام‌های بدن توسط نوعی مولد الکتریسیته که در بدن به صورت طبیعی وجود دارد، انجام می‌پذیرد.
انتقال پیام‌ها در بدن انواع متفاوتی دارد. برخی از این انتقال‌ها به صورت حس لمس، درد، گرما، فشار و حتی دیگر حس‌های بدن مثل دیدن، شنیدن و … از اندام به مغز، توسط عصب‌ها انجام می‌شود.
همچنین انجام دادن فعالیت‌های روزمره مثل تکان دادن دست یا پا و دیگر اندام ها توسط فرمانی که از مغز صادر می‌شود و توسط اعصاب به اندام‌ها فرستاده می‌شوند، صورت می‌گیرد.
عصب ها، این فرمان‌ها را به صورت موج الکتریکی منتقل می‌کنند. این فرآیند شبیه به عملکرد سیم تلفن است. هنگامی که عصب به درستی پیام ِ ارسال شده را به اندام‌ها نفرستد، انتقال ِ پیام امواج الکتریکی دچار اختلال شده است.
برای ثبت شدت و سرعت و دیگر جرئیات و خصوصیات امواج الکتریکی که در طول عصب جریان دارند، از روشی به نام الکترو دیاگنوستیک (Electro diagnostic) که برای تست نوار عصب عضله کاربرد دارد، استفاده می کنند.
دلایل استفاده از نوار عصب و عضله
افرادی که دچار مشکلات مربوط به دیسک گردن و کمر هستند، بدون شک انجام شدن نوار عصب عضله در تشخیص و درمان مشکلات آن ها نقش اساسی دارد. تست نوار عصب عضله علاوه بر نشان دادن شدت آسیب، محل درگیری عصب را نیز نشان می‌دهد و کمک بسیاری به پزشک می‌کند تا به راحتی بتواند تصمیم بگیرد که بیمار طی عمل جراحی درمان شود یا با همان درمان‌های غیر تهاجمی و بدون نیاز به جراحی، برای بهبود بیمار تلاش کند.
همچنین بیماری‌هایی مثل دیابت که باعث ایجاد التهاب عصبی در بدن می‌شوند و علائم ای شبیه به دیسک ایجاد می‌کنند، جراحی دیسک نه تنها موثر نخواهد بود بلکه باعث بدتر شدن بیماری می‌شود؛ در اینجا بررسی نوار عصب عضله کمک شایانی به واشکافی بیماری می کند.
تست نوار عصب-عضله
برای گرفتن موج حسی، می توان عصب را در یک محل تحریک کرده و سپس نتیجه را از روی پوست به ثبت رساند. برای بررسی الکترو دیاگنوستیک اغلب از این تست استفاده می‌شود که شامل موارد زیر است:
Electro_ myography
الکترومیوگرافی که به نوار عضله معروف است.
Studies NCS nerve conduction
مطالعه هدایت عصبی که به نوار عصبی معروف است.
از این نوع تست‌ها در بیماری‌هایی مثل سندروم تونل کارپال یا سندروم فشار به عصب آشنا در مچ دست، گردن درد و همچنین بررسی سیاتیک، بررسی تاثیر دیابت روی اعصاب و بررسی آسیب عصب بعد از ضرباتی که به اندام وارد می‌شود، استفاده می‌شود.
توجه کنید که این دسته تست ها به طور قطع باید توسط متخصص طب فیزیکی و توانبخشی مغز و اعصاب صورت گیرد.
تست نوار عصب و عضله چه فوایدی دارد؟
می توان به تشخیص ِ علت ِ موارد زیر اشاره کرد:
- خارش، بی حسی و ضعف عضلانی
- درد یا گرفتگی عضلانی
- فلج
- اختلالات عضلانی
- انقباض غیر ارادی عضلانی
- اختلال های مربوط به ناتوانی نورون‌های عصبی در ارسال سیگنال‌های الکتریکی به اندام مورد نظر
- رادیکولوپاتی
چگونگی انجام نوار عصب-عضله
این تست از مراحل مختلفی تشکیل شده، اما دو مرحله ی اصلی آن عبارتند از:
- بررسی هدایت عصبی
- بررسی عضله
در قسمت بررسی هدایت عصبی، پزشک به اعصاب شما تحریک الکتریکی وارد می‌کند اما در قسمت بررسی عضله، سوزنی در قسمت‌های متفاوت عضلات شما داخل می‌شود؛ در این قسمت هیچ دارویی در بدن تزریق نخواهد شد.
از الکترو مایوگرافی برای بررسی عارضه‌هایی مثل فشار روی عصب به ویژه در بازو، آرنج یا مچ دست استفاده می‌شود. برای انجام این تست یک الکترود سوزنی در عضله وارد و از این راه فعالیت الکتریکی عضله ثبت می‌شود.
نوع موج ایجاد شده روی صفحه مانیتور نمایش داده می‌شود و صدای موج جهت تشخیص بکار می‌رود.
بعد از قرار دادن الکترود از بیماران می‌خواهند که عضله خود را ابتدا به مقدار بسیار کم و سپس با درجات بالاتری منقبض کنند، در نتیجه امواج متفاوتی به دست می‌آید.
ممکن است در حین فرو رفتن سوزن کمی درد در پوست احساس شود که موقتی است. همچنین ممکن است پس از خروج سوزن‌ها از پوست، جای آنها تا مدتی سوزش داشته باشد.
به این نکته توجه کنید که اگر داروهای رقیق کننده خون مصرف می‌کنید یا مشکل ریوی دارید و به علت وجود بیماری، در بدن شما عفونت به مقدار زیاد هست، حتماً با پزشک خود در میان بگذارید.
از هدایت عصبی برای بررسی عملکرد عضله که باعث تولید الکتریسیته در بدن می‌گردد، استفاده می‌شود. این تست‌ها توسط متخصص اعصاب یا فیزیوتراپ انجام می‌پذیرد.
سوزن‌های بسیار نازک و ظریفی از طریق پوست به داخل عضله فرستاده شده و از طریق این سوزن‌ها، امواج الکتریکی تولید شده به وسیله ی عضله به دستگاه مخصوصی ارسال می‌شود. سپس دستگاه این امواج الکتریکی را جمع‌آوری و تقویت می‌کند و سرانجام آنها را ثبت می‌کند.
در این روش نوار چسب عضله تست کننده، چسب‌های مخصوصی را در نقاط متفاوتی از بدن قرار می‌دهد. این نقاط مسیرهای مورد مطالعه ما را نشان می‌دهد. در زیر این چسب‌ها تکه فلزی قرار دارد که توسط سیمی به دستگاه متصل شده و الکترودها را جمع‌آوری کرده و اطلاعات الکتریکی از سطح پوست را ثبت می‌کند.
دستگاه نوار عصب-عضله توسط یکی از الکترودها جریان الکتریکی ضعیف ای را وارد پوست می‌کند، این جریان بعد از پوست به عصب وارد شده و در طول آن به مسیر خود ادامه می‌دهد.
زمانی که به الکترود بعدی می‌رسد، جریان الکتریکی را دریافت کرده و ثبت می‌کند. دستگاه مدت زمان امواج الکتریکی طی شده از نقطه اول تا نقطه دوم را بررسی می‌کند و در نتیجه، سرعت هدایت امواج الکتریکی در داخل عصب، سنجیده می‌شود.
نوار عصب-عضله چه کاربرهایی دارد؟
این نوار در تشخیص و درمان بیماری هایی همچون:
- سندروم تونل کارپ
- سندروم خروجی قفسه ی سینه
- گیر افتادن عصب اولنار
- دردهای ناشی از مشکلات دیسک
- احساس مور مور، گز گز و بی‌حسی اندام‌ها
- تشخیص فشار روی ریشه‌های عصبی که از بین مهره‌ها عبور کرده و توسط دیسک آسیب دیده و تحت فشار قرار می‌گیرد، کمک کننده است.
