کمردرد (علائم و روش های درمان)
با دیسک کمر بیشتر آشنا شویم
دیسک کمر یکی از شایعترین مشکلات اسکلتی عضلانی است که بسیاری از افراد، به خصوص در سنین میانسالی، با آن مواجه میشوند. اما دیسک کمر چیست؟ دیسک کمر زمانی ایجاد میشود که یکی از دیسکهای بین مهرهها دچار آسیب یا پارگی شود و روی عصبهای مجاور فشار وارد کند. این عارضه میتواند باعث درد، ضعف عضلانی و در موارد شدیدتر منجر به مشکلات حرکتی شود. درمان دیسک کمر بسته به شدت آسیب و شرایط بیمار متفاوت است و شامل روشهای غیرجراحی و جراحی میشود. در این مقاله به بررسی کامل روشهای درمانی دیسک کمر و نکات مهم برای پیشگیری و بهبود این مشکل میپردازیم.
علائم و علل دیسک کمر
دیسکهای کمر به عنوان بالشتکهای نرم بین مهرهها عمل میکنند و به جذب شوک و فشار وارد بر ستون فقرات کمک میکنند. با افزایش سن یا به دلیل حرکات نامناسب، دیسکها ممکن است ضعیف یا آسیبپذیر شوند و به اصطلاح دچار پارگی دیسک کمر شوند. علائم دیسک کمر میتواند شامل موارد زیر باشد:
- درد شدید در ناحیه پایین کمر که معمولاً به پاها نیز انتشار مییابد.
- بیحسی یا سوزش در ناحیه آسیبدیده.
- ضعف عضلانی که میتواند مانع انجام حرکات ساده شود.
- احساس درد هنگام نشستن یا ایستادن طولانیمدت.
روشهای درمان دیسک کمر
درمان دیسک کمر با توجه به شدت آسیب و میزان تاثیر آن بر زندگی روزمره بیمار متفاوت است. درمانهای غیرجراحی دیسک کمر معمولاً در موارد خفیفتر توصیه میشود، در حالی که در موارد شدیدتر ممکن است نیاز به عمل دیسک کمر باشد.
استراحت و تغییر سبک زندگی
در مواردی که دیسک کمر خفیف تشخیص داده شده و شدت علائم کم است، استراحت و تغییر سبک زندگی میتواند به کاهش درد و جلوگیری از پیشرفت بیماری کمک کند. همچنین اجتناب از فعالیتهای سنگین میتواند در کاهش علائم نقش مهمی داشته باشد.
درمان دارویی
داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن معمولاً برای کاهش درد و التهاب دیسک کمر تجویز میشوند. در مواردی که درد شدید است، ممکن است از داروهای قویتری مانند مسکنهای قوی یا داروهای شلکننده عضلانی استفاده کند. همچنین، برخی داروهای مخصوص عصبدرد مانند گاباپنتین نیز ممکن است تجویز شوند تا دردهای ناشی از فشار روی عصبها کاهش یابد.
فیزیوتراپی و ورزش برای درمان دیسک کمر
فیزیوتراپی یکی از موثرترین روشهای درمان دیسک کمر بدون جراحی است که با تقویت عضلات اطراف ستون فقرات به کاهش فشار روی دیسک کمر و بهبود تعادل و استحکام بدن کمک میکند. تمرینات فیزیوتراپی معمولاً شامل حرکات کششی، تمرینات تقویتی و تمرینات انعطافپذیری است. ورزش برای دیسک کمر تحت نظر فیزیوتراپیست انجام میشود و میتواند به بهبود دیسک کمر کمک زیادی کند.
تزریقهای درمانی
در مواردی که درد شدید است و به درمانهای دارویی پاسخ نمیدهد، تزریقهای درمانی مانند تزریق کورتیزون به ناحیه آسیبدیده ممکن است تجویز شود. این تزریقها به کاهش التهاب و تسکین درد کمک میکنند. علاوه بر کورتیزون، تزریق اپیدورال نیز یکی از روشهای درمان دیسک کمر است که در کاهش درد و التهاب موثر است.
تمرینات و ورزشهای تقویتی
ورزشهای تقویتی به بهبود دیسک کمر و جلوگیری از عود آن کمک میکنند. تمرینات کششی و تقویتی که عضلات کمر و شکم را تقویت میکنند، فشار روی دیسک کمر را کاهش داده و از آسیبهای بعدی جلوگیری میکنند. تمرینات یوگا و پیلاتس نیز میتوانند برای افرادی که دچار دیسک کمر هستند مفید باشند و به افزایش انعطافپذیری و تقویت عضلات کمک کنند.
درمان دیسک کمر با طب سوزنی
درمان دیسک کمر با طب سوزنی به عنوان یک روش جایگزین غیرجراحی مطرح است که به کاهش درد و تسکین عصبهای تحت فشار کمک میکند. این روش با استفاده از سوزنهای ظریف در نقاط خاص بدن، به افزایش جریان خون و کاهش التهاب کمک کرده و میتواند در کاهش علائم دیسک کمر موثر باشد.
جراحی برای درمان دیسک کمر
در مواردی که دیسک کمر به شدت آسیب دیده و درمانهای غیرجراحی موثر نباشند، جراحی به عنوان یک گزینه درمانی مطرح میشود. عمل دیسک کمر شامل روشهای مختلفی از جمله دیسککتومی (برداشتن قسمت آسیبدیده دیسک) و لامینکتومی (برداشتن بخشی از استخوان مهره) است که به کاهش فشار روی عصبها و بهبود علائم کمک میکند. در برخی موارد نیز ممکن است نیاز به عمل دیسک کمر با پلاتین یا عمل دیسک کمر با لیزر باشد تا از حرکت و فشار اضافی بر روی دیسکها جلوگیری شود. بهویژه در مواردی مانند درمان دیسک کمر مهره 4 و 5 که شدت مشکل بیشتر است، جراحی ممکن است ضروری باشد.
راه های تشخیص دیسک کمر
ام آر آی
اشعه ایکس
آزمایشات خون
مطالعات اعصاب
مزایای روشهای درمانی دیسک کمر
هر یک از روشهای درمانی دیسک کمر دارای مزایا و معایب خاص خود هستند. در ادامه به مزایای روشهای مختلف درمان دیسک کمر اشاره میکنیم:
- مزایای استراحت و تغییر سبک زندگی: این روش کمهزینه و کمخطر است و میتواند به کاهش علائم خفیف دیسک کمر کمک کند.
- مزایای درمان دارویی: داروها به تسکین درد و التهاب کمک میکنند و معمولاً به عنوان درمان کوتاهمدت موثر هستند.
- مزایای فیزیوتراپی و ورزش برای دیسک کمر: این روش بدون نیاز به جراحی به تقویت عضلات و کاهش فشار روی دیسکها کمک میکند.
- مزایای تزریقهای درمانی: تزریقها به سرعت به کاهش درد و التهاب کمک میکنند و در کوتاهمدت موثر هستند.
- مزایای طب سوزنی: درمان دیسک کمر با طب سوزنی به کاهش درد و تسکین عصبها کمک کرده و به عنوان یک روش کمخطر شناخته میشود.
- مزایای جراحی دیسک کمر: جراحی برای موارد شدید که درمانهای دیگر پاسخگو نبودهاند، میتواند به تسکین دائمی درد و بهبود کیفیت زندگی بیمار کمک کند.
نکات مهم در پیشگیری و مراقبت از دیسک کمر
پیشگیری از دیسک کمر با رعایت نکات زیر امکانپذیر است و به حفظ سلامت کمر و جلوگیری از دردهای مزمن کمک میکند:
- حفظ وزن مناسب: اضافهوزن باعث افزایش فشار بر روی دیسکها میشود و احتمال بروز دیسک کمر را افزایش میدهد.
- تمرینات منظم و ورزش برای دیسک کمر: ورزشهای منظم به تقویت عضلات کمر و شکم کمک میکنند و باعث بهبود استحکام و تعادل بدن میشوند.
- حفظ وضعیت صحیح بدن: رعایت وضعیت صحیح بدن هنگام نشستن، ایستادن و برداشتن اجسام سنگین از فشار اضافی بر روی دیسکها جلوگیری میکند.
- استفاده از تخت و بالش مناسب: استفاده از تخت و بالشهای مناسب به حفظ انحنای طبیعی ستون فقرات کمک میکند و از آسیب به دیسکها جلوگیری میکند.
- پرهیز از حرکات ناگهانی و سنگین: حرکات ناگهانی و بلند کردن اجسام سنگین میتواند به دیسکها فشار وارد کرده و احتمال بروز دیسک کمر را افزایش دهد.
درنهایت
درمان دیسک کمر با توجه به شدت و نوع آسیب متفاوت است و از روشهای سادهای مانند استراحت و داروها تا روشهای پیچیدهتری مانند جراحی متغیر است. با انتخاب روشهای مناسب و توجه به توصیههای پزشک میتوان علائم دیسک کمر را کاهش داد و از بروز مشکلات جدیتر جلوگیری کرد. همچنین با رعایت نکات پیشگیرانه و حفظ سلامت عمومی کمر، میتوان احتمال بروز این مشکل را کاهش داده و کیفیت زندگی را بهبود بخشید.
مشاوره، پزشک و متخصص فیزیوتراپی دکتر وحید سلطانی به انتخاب بهترین روش درمان دیسک کمر و بهبود سریعتر این عارضه کمک خواهد کرد.
پزشک فیزیوتراپیست، پشت شما را معاینه می کند و توانایی شما را در نشستن، ایستادن، راه رفتن و بلند کردن پاهایتان ارزیابی می کند. همچنین ممکن است فیزیوتراپیست از شما بخواهد که درد خود را در مقیاس صفر تا ده رتبه بندی کنید و در مورد اینکه چگونه درد بر فعالیت های روزانه ی شما تأثیر می گذارد، با شما صحبت کند.
این ارزیابیها به تعیین این موارد کمک شایانی
می کند:
•درد از کجا میآید؛
•سنجش میزان توان حرکتی شما، قبل از اینکه درد شما را مجبور به توقف کند؛
•آیا دچار اسپاسم عضلانی هستید یا خیر؛
•آنها همچنین می توانند به رد علت های جدی تر در مورد کمردرد شما، کمک کنند.
راه های تشخیص دیسک کمر
این اسکن ها تصاویری تولید می کنند که می تواند فتق دیسک یا مشکلات استخوان ها، ماهیچه ها، بافت، تاندون ها، اعصاب، رباط ها و رگ های خونی را نشان دهد.
این تصاویر به تنهایی مشکلات نخاع، ماهیچه ها، اعصاب یا دیسک را نشان نمی دهند؛ اما می توانند آرتریت یا شکستگی استخوان را نشان دهدند.
این آزمایش ها می توانند به تعیین اینکه آیا یک عفونت یا شرایط دیگر ممکن است باعث درد شود، کمک کنند.
این آزمایش ها می توانند به تعیین اینکه آیا یک عفونت یا شرایط دیگر ممکن است باعث درد شود، کمک کنند.
درمان با انواع دارو
مسکن ها
شل کننده های عضلانی
داروهای ضد افسردگی
مسکن های موضعی
داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)، مانند ایبوپروفن (… ,Advil, Motrin IB ) یا ناپروکسن سدیم (Aleve)، ممکن است کمک کننده باشند. این داروها را فقط طبق دستور پزشک متخصص مصرف کنید. استفاده ی بیش از حد
می تواند عوارض جانبی جدی ایجاد کند.
اگر کمردرد خفیف تا متوسط با مسکن ها بهبود نیافت، شل کننده عضلانی ممکن است کمک کند. شل کننده های عضلانی می توانند باعث سرگیجه و خواب آلودگی شوند.
برخی از انواع داروهای ضد افسردگی، به ویژه دولوکستین (Cymbalta) و داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای، مانند آمی تریپتیلین نشان داده شده است که کمردرد مزمن را تسکین می دهند.
این محصولات که شامل: کرم ها، پماد ها و چسب های حرارتی می شوند، مواد تسکین دهنده درد را از طریق پوست منتقل می کنند.
اوزون تراپی
مانیپولاسیون
تزریق استروئید اپیدورال
اینترونشن
طب سوزنی
فیزیوتراپی
جراحی و روش های دیگر
روش های مورد استفاده برای درمان کمردرد ممکن است شامل موارد زیر باشد:
تزریق کورتیزون
فرسایش از راه بسامد امواج رادیویی
محرک های عصبی کاشته شده
عمل جراحی
اگر دیگر اقدامات درمانی، دردی را که به پایین ساق پا میتابد تسکین نمیدهد، تزریق کورتیزون به همراه یک داروی بیحسکننده در فضای اطراف نخاع و ریشههای عصبی، ممکن است کمک کننده باشد. تزریق کورتیزون به کاهش التهاب اطراف ریشه های عصبی کمک می کند، اما تسکین درد معمولاً یک تا دو ماه طول می کشد.
در این روش یک سوزن نازک از راه پوست ِنزدیک به ناحیه ی ایجاد کننده ی درد، وارد بدن بیمار
می شود. سپس امواج رادیویی از طریق سوزن عبور
می کند تا به اعصاب مجاور آسیب برساند.
این آسیب رسانی به اعصاب مجاور با سیگنال های دردی که به مغز می رسند، تداخل ایجاد می کند.
دستگاههای کاشتهشده در زیر پوست میتوانند تکانههای الکتریکی را به اعصاب خاصی برسانند تا سیگنالهای درد را مسدود کنند.
گاهی اوقات برای افرادی که ضعف عضلانی فزاینده یا درد کمر دارند، عمل جراحی جهت ایجاد فضای بیشتر درستون فقرات، مفید واقع می شود.
این مشکلات می تواند مربوط به فتق دیسک یا سایر شرایطی باشد که موجب می شود سوراخ های داخل ِستون فقرات باریک شود.