سندرم تونل کارپال
تونل کارپال
سندرم تونل کارپال دست یکی از شایع‌ترین مشکلات مربوط به مچ دست است که می‌تواند به‌طور چشمگیری بر زندگی روزمره افراد تأثیر بگذارد. این اختلال به دلیل فشاری که بر عصب مدیان وارد می‌شود، ایجاد شده و می‌تواند علائمی مانند بی‌حسی، گزگز و درد را به دنبال داشته باشد. درک بهتر این بیماری، از جمله علائم سندرم تونل کارپال چیست، علل و روش‌های درمان سندرم تونل کارپال، می‌تواند در پیشگیری و کاهش مشکلات ناشی از این سندرم مفید باشد. این مقاله به شما کمک می‌کند تا اطلاعات کاملی در مورد تونل کارپال چیست و روش‌های بهبود آن به‌دست آورید.
تونل کارپال چیست
تونل کارپال، مسیری باریک در مچ دست است که از استخوان‌ها و بافت‌هایی تشکیل شده و عصب مدیان و تاندون‌های دست از آن عبور می‌کنند. این عصب که از ساعد به کف دست می‌رسد، مسئول ایجاد حس و حرکت در انگشتان شست، اشاره، میانی و بخشی از انگشت حلقه است. تنگی تونل کارپل می‌تواند به عصب مدیان آسیب برساند و موجب بروز سندرم تونل کارپال دست شود که باعث درد و ناراحتی در ناحیه مچ و انگشتان دست می‌شود.
روش‌های درمان تونل کارپال بدون جراحی
برای درمان تونل کارپال گزینه‌های غیرجراحی متعددی وجود دارند که به تسکین علائم این بیماری کمک می‌کنند.
- استراحت و کاهش حرکات تکراری: کاهش حرکات تکراری و استراحت دادن به مچ و دست می‌تواند به کاهش فشار بر عصب مدیان کمک کند.
- فیزیوتراپی و تمرینات دست: تمرینات کششی و تقویتی که توسط فیزیوتراپیست‌ها توصیه می‌شود، به بهبود انعطاف‌پذیری و کاهش التهاب کمک می‌کنند.
- استفاده از داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی: داروهایی مانند ایبوپروفن می‌توانند به کاهش التهاب و تسکین درد کمک کنند.
- بریس یا آتل مچ دست: بریس، به ویژه در شب، به کاهش فشار بر عصب مدیان کمک کرده و از شدت علائم می‌کاهد.
عمل جراحی سندرم تونل کارپال
در مواردی که درمان سندرم تونل کارپال غیرجراحی قادر به کاهش علائم نیست و بیماری شدید است، جراحی توصیه می‌شود. هدف از عمل سندرم تونل کارپال کاهش فشار بر عصب مدیان است.
- جراحی باز تونل کارپال: در این نوع جراحی، جراح با ایجاد برش کوچکی در ناحیه مچ، رباطی که به عصب فشار وارد می‌کند را قطع می‌کند.
- عمل cts (تونل کارپال آندوسکوپی): در این روش جراحی، از دوربینی کوچک استفاده می‌شود تا جراح بتواند بدون ایجاد برش بزرگ، رباط را برش دهد.
- مزایای جراحی: بسیاری از بیماران پس از عمل جراحی سندرم تونل کارپال بهبود علائم را تجربه می‌کنند.
- عوارض احتمالی جراحی: مانند هر عمل جراحی، جراحی تونل کارپال ممکن است با عوارضی همراه باشد.
علائم سندرم تونل کارپال چیست؟
علائم مختلفی برای سندرم تونل کارپال دست وجود دارد که می‌تواند بر فعالیت‌های روزانه فرد تأثیر بگذارد. این علائم شامل:
- بی‌حسی و گزگز: این علائم بیشتر در انگشتان شست، اشاره، میانی و نیمی از انگشت حلقه حس می‌شود و می‌تواند به بازوها نیز گسترش یابد.
- درد در مچ و کف دست: درد در ناحیه مچ و کف دست به ویژه هنگام استفاده از دست‌ها شایع است و حتی در زمان استراحت، فرد را آزار می‌دهد.
- ضعف در دست: ضعف عضلات دست که باعث می‌شود اشیا به راحتی از دست رها شوند و حتی فعالیت‌های ساده دشوار شود.
- بدتر شدن علائم در شب: بسیاری از افراد مبتلا گزارش می‌دهند که درد و بی‌حسی در شب‌ها شدت می‌یابد و باعث بیدار شدن و اختلال در خواب می‌شود.
علل ایجاد سندروم تونل کارپال دست
سندرم تونل کارپال دست به دلایل مختلفی ممکن است بروز کند. این دلایل شامل عوامل فیزیکی، محیطی و بیماری‌های مرتبط با سلامت عمومی بدن می‌شود.
- حرکات تکراری و شغلی: انجام حرکات تکراری مانند تایپ کردن، کار با ماوس و استفاده از ابزارهای دستی، به عصب مدیان فشار وارد می‌کند و باعث تنگی تونل کارپل می‌شود.
- بارداری و تغییرات هورمونی: تغییرات هورمونی و احتباس مایعات در دوران بارداری تورم در بدن را افزایش داده و فشار اضافی بر عصب مدیان وارد می‌کند.
- بیماری‌های التهابی و مفصلی: مشکلات مفصلی و التهابی مانند آرتریت روماتوئید می‌توانند با تورم در اطراف مچ دست، فشار بر عصب مدیان را افزایش دهند.
- دیابت و بیماری‌های سیستمیک: بیماری‌های مزمن مانند دیابت می‌توانند به عصب‌ها آسیب برسانند و باعث سندروم تونل کارپال دست شوند.
مراقبت های بعد از عمل سندرم تونل کارپال
پس از انجام عمل جراحی سندرم تونل کارپال، مراقبت‌های مناسب می‌تواند به بهبود سریع‌تر و کاهش عوارض احتمالی کمک کند.
- استراحت و جلوگیری از فعالیت‌های سنگین: از فعالیت‌های سنگین یا تکراری با دست جراحی شده خودداری کنید و به دست فرصت بهبودی بدهید.
- فیزیوتراپی: پس از عمل جراحی سندرم تونل کارپال، فیزیوتراپی می‌تواند به تقویت عضلات دست و مچ و بازگرداندن عملکرد دست کمک کند.
- تغذیه سالم: مصرف مواد مغذی می‌تواند فرآیند ترمیم بدن را سرعت ببخشد و از عوارض احتمالی بعد از عمل سندرم تونل کارپال جلوگیری کند.
سندرم تونل کارپال دست، اگرچه ممکن است برای بسیاری از افراد آزاردهنده باشد، اما با تشخیص به‌موقع و استفاده از روش‌های درمان سندرم تونل کارپال مناسب، قابل کنترل و درمان است. در نهایت، استفاده از تجهیزات ارگونومیک، استراحت مناسب در حین کار و انجام تمرینات تقویتی از مهم‌ترین راهکارهای حفظ سلامت مچ دست و جلوگیری از بروز این سندرم است.
سندرم تونل کارپال یکی از شایع ترین مشکلاتی است که دست(ها) را تحت تاثیر قرار می دهد. افراد مبتلا به این عارضه ممکن است درد، بی حسی و ضعف عمومی را در دست و مچ دست احساس کنند.
پزشک شما ممکن است از شما سوالاتی بپرسد و یا چند مورد از آزمایش های زیر را برای تعیین اینکه آیا دچار سندرم تونل کارپال شده اید، انجام دهد:
روش های مورد استفاده برای درمان تونل کارپال ممکن است شامل موارد زیر باشد:
معاینه ی فیزیکی
سابقه ی علائم
اشعه ایکس
پزشک معالج یک معاینه ی فیزیکی انجام خواهد داد. او احساس در انگشتان دست و قدرت عضلات دست را آزمایش خواهد کرد.
خم کردن مچ دست، ضربه زدن روی عصب یا وارد آوردن فشار ِ ساده بر روی عصب می تواند در بسیاری از افراد علائم ایجاد کند.
پزشک ِمعالج ِشما، الگوی علائم را بررسی خواهد کرد. به عنوان مثال، از آنجایی که انگشت کوچک عصب میانی را به خودش احساس نمی‌کند، علائم در آن انگشت ممکن است نشان دهنده ی مشکلی غیر از سندرم تونل کارپال باشد.
علائم سندرم تونل کارپال معمولاً هنگام در دست گرفتن تلفن یا روزنامه یا گرفتن فرمان رخ می دهد. همچنین این سندرم، معمولاً در هنگام شب اوج می گیرد و ممکن است شما را در طول شب بیدار کند یا ممکن است هنگام صبح که از خواب بیدار می شوید، دست ِشما دچار بی حسی شده باشد.
برخی از پزشک های معالج، عکسبرداری با اشعه ی ایکس از مچ دست آسیب دیده را توصیه می کنند تا سایر علل درد مچ دست، مانند آرتریت یا شکستگی را حذف کنند. با این حال، اشعه ی ایکس برای تشخیص سندرم تونل کارپ مفید نیست.
سونوگرافی
الکترومیوگرافی
مطالعه هدایت عصبی
پزشک ممکن است سونوگرافی از مچ دست را برای گرفتن تصویر خوبی از استخوان ها و عصب توصیه کند. این می تواند به تعیین اینکه آیا عصب تحت فشار است یا خیر کمک می کند.
این تست تخلیه های الکتریکی کوچک تولید شده در عضلات را اندازه گیری می کند. در طول این آزمایش، پزشک معالج یک الکترود سوزنی نازک را در ماهیچه‌های خاص قرار می‌دهد تا فعالیت الکتریکی را هنگام انقباض و استراحت عضلات ارزیابی کند. این آزمایش می تواند آسیب به ماهیچه های کنترل شده توسط عصب میانی را شناسایی کند و همچنین ممکن است سایر شرایط را رد کند.
در انواع الکترومیوگرافی، دو الکترود به پوست چسبانده می شود. یک شوک کوچک از عصب میانی عبور داده می شود تا مشحص شود آیا
تکانه های الکتریکی در تونل کارپال کند می شوند یا خیر؛ این آزمایش ممکن است برای تشخیص بیماری و رد سایر شرایط استفاده شود.
سندرم تونل کارپال را در اسرع وقت پس از شروع علائم درمان کنید. در مرحله های نخست، کارهای ساده ای که می توانید برای خودتان انجام دهید ممکن است مشکل را برطرف کند.
استراحت های مکرر برای آرامش دست ها انجام دهید
از فعالیت هایی که علائم را بدتر می کند خودداری کنید
برای کاهش تورم از بسته های یخ استفاده کنید
آتلِ مچ دست، داروها و جراحی است. اگر علائم ای خفیف تا متوسط داشته باشید که در کمتر از ده ماه بهبود می یابند، به احتمال زیاد آتل بندی و سایر درمان های محافظه کارانه مفید واقع خواهد شد. اگر در دستان خود احساس بی حسی دارید، باید به متخصص ارتوپت مراجعه کنید.
آتل مچ دست
کورتیکواستروئیدها
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)
آتل ای که مچ دست را در هنگام خواب ثابت نگه می دارد می تواند به تسکین علائم شبانه، گزگز و
بی حسی کمک کند. حتی اگر شما فقط در شب از آتل استفاده می کنید، می تواند به جلوگیری از بروز علائم در طول روز نیز کمک کند. اگر باردار هستید، استفاده از آتل در شب ممکن است گزینه ی خوبی باشد، زیرا برای موثر بودن آن نیازی به استفاده از هیچ دارویی نیست.
پزشک شما ممکن است برای تسکین درد، یک کورتیکواستروئید مانند کورتیزون به تونل کارپال تزریق کند. گاهی اوقات پزشک معالج از سونوگرافی برای هدایت این تزریق ها استفاده می کند.
کورتیکواستروئیدها موجب کاهش التهاب و تورم
می شوند که این ویژگی فشار روی عصب میانی را کاهش می دهد.
توجه کنید که کورتیکواستروئیدهای خوراکی به اندازه ی تزریق کورتیکواستروئید برای درمان سندرم تونل کارپال موثر واقع نمی شوند.
اگر سندرم تونل کارپال ناشی از آرتریت روماتوئید یا آرتریت التهابی دیگری باشد، ممکن است با درمان آرتریت، علائم سندرم تونل کارپال نیز کاهش یابد.
با این حال، این نظریه ثابت نشده است.
NSAID ها مانند ایبوپروفن (Advil، Motrin IB) ممکن است در کوتاه مدت به تسکین درد ناشی از سندرم تونل کارپال کمک کنند.
با این حال، شواهدی وجود ندارد که این داروها سندرم تونل کارپال را بهبود بخشند.
هدف از جراحی تونل کارپال، کاهش فشار از راه برش دادن به آن رباط ای است که بر روی عصب میانی فشار می آورد.
چنانچه علائم شدید باشند یا به درمان های دیگر پاسخ ندهند، ممکن است جراحی مناسب باشد.
جراحی آندوسکوپی
در این روش پزشک جراح از یک دستگاه تلسکوپ مانند با یک دوربین کوچک متصل به آن (اندوسکوپ) برای دیدن داخل تونل کارپال استفاده می کند. او رباط را از طریق یک یا دو برش کوچک در دست یا مچ دست، برش می دهد. برخی از جراح ها ممکن است از امواج فراصوت (سونوگرافی) به جای دستگاه تلسکوپ مانند برای هدایت ابزاری که رباط را برش می دهد، استفاده کنند. ممکن است جراحی آندوسکوپی باعث درد کمتری نسبت به جراحی باز در چند روز یا هفته اول پس از جراحی شود.
جراحی باز
در این شیوه، پزشک جراح، برشی در کف دست روی تونل کارپال ایجاد می‌کند و رباط را برای آزاد کردن عصب برش می‌دهد.
قبل از جراحی، خطر ها و مزیت های هر تکنیک را با جراح خود در میان بگذارید.
در طی فرآیند بهبودی پس از جراحی، بافت‌های رباط به تدریج با هم رشد می‌کنند و در عین حال فضای بیشتری را برای عصب فراهم می‌کنند. این روند بهبود داخلی معمولاً چندین ماه طول می کشد، اما پوست در عرض چند هفته بهبود می یابد.
معمولاً پزشک، شما را تشویق می‌کند که بعد از بهبود یافتن
رباط، از دستِ خود استفاده کنید و به تدریج به حالت عادی بازگردید.
به این نکته توجه کنید که در ابتدا باید از حرکات شدید دست یا فشار شدید به روی مچ دست، اکیداً اجتناب کنید.
درد یا ضعف ممکن است از چند هفته تا چند ماه طول بکشد تا دوران نقاهت ِ پس از جراحی برطرف شود. اگر علائم شما بسیار شدید بود، ممکن است علائم پس از جراحی به طور کامل از بین نرود.
اگر فکر می کنید ممکن است سندرم تونل کارپال داشته باشید، چند کار ساده وجود دارد که می توانید قبل از مراجعه ی اول به پزشک، انجام دهید.
ابتدا تلاش کنید تا مشخص شود که آیا هر فعالیتی باعث بدتر شدن آن می شود یا خیر، روش انجام آن فعالیت ها را تغییر دهید و یا در صورت امکان از انجام آنها اجتناب کنید.
به عنوان مثال، اگر به نظر می رسد رانندگی علائمی ایجاد می کند، سعی کنید موقعیت دست ها را روی فرمان تغییر دهید.
همچنین، امتحان کردن آتل مچ دست در هنگام خواب ِشب هیچ ضرری ندارد تا متوجه شوید که آیا این کار ساده به رفع علائم دردناک کمک می کند یا خیر.